20. මද්දු ආත්තා

 මගේ අම්මගෙ පුංචි අම්මාගෙ නම දාඹුරේ ලියනගේ මැගිලින් . අපි එයාට කිව්වෙ 'මද්දු ආත්තා' කියලා. කසාද බැඳලා නැති නිසා හතර පෝයට සිල් අරගන්නත්, රට පුරාම තියෙන බන පිංකම්වලට සහභාගි වෙන්නත් මද්දු ආත්තට කාල වෙලාව තිබුනා. ඒ අතරතුර නොයෙකුත් කසාය වට්ටෝරු හොයාගෙන ඇවිත් අත්හදා බැලුවා.

මද්දු ආත්තා අපේ ගෙදරත් නිතර ආවා ගියා. ඒ ආපු වෙලාවට එයා, ළමා වයසෙ හිටපු අපි කරන හැම දෙයක් දිහාම බොහොම විමසිල්ලෙන් බලාගෙන හිටියා. අපි කරන වැරදි බොහොම කරුණාවෙන් පෙන්වලා දීලා අවවාදත් දුන්නා. ඒ කාලෙ කිසිම චාරයක් නොතුබුනු අපේ ඇවතුම් පැවතුම් නිවැරදි කලේ මද්දු ආත්තා කියලා මට හිතෙනවා. ඒ දීපු අවවාද මම අදටත් පිළිපදින්න උත්සාහ කරනවා. මතක ඒවයින් කීපයක් මේ වගේ,

    -  කන්න බෙදා ගන්න ගියහම  තව කන්න කී දෙනෙක් ඉන්නවද කියලා හිතලා, ඒ අයටත් ඉතුරු කරලා බෙදාගන්න.
    -  පෙරේත කමට  කන්න බැරි තරම් බෙදාගෙන, කෑම ඉතුරු කරලා විසි කරන්න එපා.
    -  බත් කනකොට පිඟානෙ කොනින් කොනට, ටික ටික අනාගෙන කන්න. තැන් තැන්වලින් ගොඩවල් අනාගෙන කන්න එපා
    -  දකුණු අතේ පළවෙනි ඇඟිලි පුරුකට ඉහලින් ඉඳුල් ගෑවෙන්න බත් අනන්න එපා.
    -  බත් කටට දාගන්නකොට දිව අදින්න එපා
    -  බත් කන කොට තලු ගහන්න, සද්ද කරන්න එපා
    -  කටේ කෑම පුරවගෙන කතා කරන්න එපා
    -  පිඟාන හෝදනකොට දෙපැත්තම හෝදන්න.
    -  පිඟාන හෝදලා ඉඳුල් වතුර විසි කරනකොට ඒ ඉඳුල් ටිකත් සතෙකුට ආහාරයක් වේවා කියලා  හිතන්න
    -  ඇවිදිනකොට අත පය විසි කරන්න එපා. එහෙම ඇවිදිනකොට අප අවට ඉන්න, අපට නොපෙනෙන පෙරේතයො අපේ අතපයවල හැපිලා මැරිලා පව් සිද්ද වෙනවා.
    -  අතු ගාන කොට කුණු ඉතුරු කරන්න එපා, පව් සිද්ද වෙනවා.
    -  පිට ගෙදරකට ගිහිල්ලා වාඩිවෙනකොට ගේ ඇතුළ පේන්න ඉඳ ගන්න එපා

මද්දු ආත්තා ගාල්ලෙ, මැද කීඹිය ගමේ දැනට අවුරුදු සීයකටත් වඩා ඉස්සර ඉපදිලා, ඉතාම ග්‍රාමීය පරිසරයක හැදුනු වැඩුනු කෙනෙක්. ඒ වගේම එතුමිය කිසිකෙනෙකුට කරදරයක් නොවෙන විදිහට, ආගම දහම විසින් හික්මවුනු ජීවිතයක් ගත කළා. ඒ විතරක් නෙමෙයි, ඒ හික්මීම ඊලඟ පරම්පරාවලටත් දෙන්න පුලුවන් පෞරුෂයකුත් මද්දු ආත්තට තිබුනා.

ඉතින් මට මේවා හදිසියෙම මතක් උනේ පහුගිය දවසක අපේ දෙපාර්තමේන්තුව, කුන්ඩසාලෙ හෝටල් පාසලේදි අපට කෑම මේසයෙදි අනුගමනය කරන්න ඕන ආචාර ධර්ම ගැන පුහුණුවක් දීපු වෙලාවෙ. නාකි මට මොන ආචාරධර්මද කියලා  ඉස්සෙල්ලා හිතුනත්, පස්සෙ හිතුනා පිරිසක් එක්ක කනබොන වෙලාවට අනිත් අයට කරදරයක්, විහිලුවක්, පිළිකුලක්,  නොවෙන විදිහට හැසිරෙන එක වැදගත් කියලා.

කුන්ඩසාලෙ හෝටල් පාසලේ පාඨමාලාව, මද්දු ආත්තගෙ පාඨමාලාවට වැඩිය පොෂ්.  පනහ පැනපු මට කුන්ඩසාලෙදි ඉගෙනගත්තු සමහරදේවල් අමුතු දේවල් හැටියට නොපෙනුනත්, කාගෙත් යහපතට එයින් කීපයක් ගැන ලියන්න හිතුවා. අන්තර් ජාලයෙන් හොයාගත්තු තොරතුරු ටිකකුත් ඒකෙ තියෙනවා.

    -  අත් පිස්නාව භාවිතය

        කෑම මේසයට වාඩි වෙලා ඉස්සෙල්ලාම කරන්න ඕනෑ මේසෙ උඩ නොයෙකුත් හැඩයට නවලා ලස්සනට තියලා තියෙන අත් පිස්නාව (නැප්කින් එක) සීරුවෙන් දිග ඇරලා ඔඩොක්කුවෙ එලා ගන්න එක. කෑම ගන්න අතරේ අවශ්‍ය වෙලාවට දෙතොල් පිසදා ගන්න ඒක පාවිච්චි කරන්න පුලුවන්. ඒත් අත පය, මූණ, හො‍ටු පිහිදාන්න පාවිච්චි කරන්න එපා.
       
        කෑම ගැනීම අවසානයෙදි අත් පිස්නාව සාමාන්‍ය විදිහට නවලා දකුණු පැත්තෙන් තියන්න. කෑම පිළිගැන්වීම වම් පසිනුත්, හිස් පිඟන් ඉවත් කිරීම දකුණු පසිනුත්සිදුවෙන නිසා, ඔබ ආහාර අරගෙන අවසන් බව එයින් හැඟවෙනවා.

    -  ආහාර ගැනීම ආරම්භ කිරීම

        සාමාන්‍යයෙන් බටහිර කෑමක් වට කිහිපයකින් (කෝස්) සමන්විත වෙනවා. සෑම වටයකදීම සියල්ලන්ටම ආහාර පිළිගන්වනතෙක් බලා ඉඳලා, ආහාර ගැනීම එකවරආරම්භ කලයුතුයි. කාගෙ හරි ආරාධනයෙන් භෝජන සංග්‍රහයකට සහභාගි වෙනවා නම් ඔහු හෝ ඇය ආහාර ගැනීම පටන් ගන්නා තෙක් ඉවසගෙන ඉන්න එක සුදුසුයි.

    -  ආහාරගෙන අවසන් බව හැඟවීම

        පිළිගන්වන ආහාර සියල්ල කා දැමිය යුතුයයි නීතියක් නෑ. ප්‍රමාණවත් ආහාරයකට පස්සෙ හැඳි ගෑරුප්පු පිඟානෙ දකුනු පැත්තෙන් මිටවල් පිටතට තියෙන විදිහට තියන්න. (ඔරලෝසුවෙ 4 වෙලාව දැක්වෙන විදිහට)  ඉඳුල් තැවරුනු හැඳි ගෑරුප්පු මේස රෙද්ද උඩ තියන්න එපා.
   
    -  හැඳි ගෑරුප්පු පාවිච්චිය

        මෙනුව අනුව පාවිච්චි කළ යුතු හැඳි ගෑරුප්පු අනු පිළිවෙලින් පිඟාන දෙපැත්තේ තියලා තියෙනවා. පිටතින්ම තියෙන හැන්දයි ගෑරුප්පුවයි අරගෙන වැඩේ පටන් ගන්න පුලුවන්. මාලු හා මස් ආහාරයට ගන්නා හැඳි ගෑරුප්පු, පිහියාවල හැඩයේ සහ ප්‍රමාණයේ පොඩි පොඩි වෙනස්කම් තියෙනවා.

වමතින් ගෑරුප්පුව අරගෙන, මස් මාලු වගේ ආහාර පිඟාන මත තද කරලා අල්ල ගෙන, දකුණතින් පිහිය අරගෙන කපාගන්න පුලුවන්. ඊට පස්සෙ පිහිය පැත්තකින් තියලා කපාගත්තු ආහාරය ගෑරුප්පුවෙන් අරගෙන කන්න ඕනෑ. ඇමෙරිකානු ක්‍රමයට ගෑරුප්පුව දකුණතට මාරු කර ගන්නත් පුලුවන්. කපා ගන්න අවශ්‍ය නැති බත් වගෙ ආහාර ගන්න හැන්ද පාවිච්චි කරන්න පුලුවන්. සුප්වලට වෙනමම බොකු‍ටු හැන්දක් තියෙනවා. සාමාන්‍ය හැන්දෙන් කනකොට හැන්දේ ඉදිරි තුඩ පැත්තෙනුත්, සුප් හැන්දේ පැත්තකිනුත් ආහාර ගන්න කියලා තමයි කියලා දුන්නේ.

        අතුරුපස ගන්නා අඬු පඬු කට්ටලය පිඟානට ඉහලින් තියලා තියෙන්නේ. බටර් වගේ තැවරුමක්    ඉස්සෙල්ලා තමන්ගෙ පිඟානට අරගෙන පස්සෙ පාංවල තවරාගන්න ඕනෑ.

        හැඳි ගෑරුප්පු පාවිච්චිය ඉතාම සන්සුන්ව, නිහඬව කළයුතු බව කියන්න ඕන නෑනේ. ආහාර ගන්නා අතරතුර වැලමිට මේසය උඩ නොතබන්නත් වම් අත පාවිච්චි නොකරන වෙලාවට උකුල මත තබා  ගන්නත් මතක තියාගන්න ඕනෑ.

    -  බීම වර්ග පානය

        ශීත කළ පාන වර්ග පිළිගැන්වෙන්නේ උස න‍ටුවක් තියෙන වීදුරුවක. ඒ වගේ බීම වීදුරුවේ න‍ටුවෙන් අල්ලගෙන පානය කරන්න පුලුවන්.අනෙක් බීම වර්ග සාමාන්‍ය බීම වීදුරුවක පිළිගැන්වෙනවා. ඒවා පානය කරනකොට පොරක් වගේ පේන්න නම් වීදුරුවේ බීමවල ඉහල මට්ටමට උඩින් ඇඟිලි තුඩින් වීදුරුව  අල්ලා ගන්න ඕනෑ.

        බටහිර පන්නයට ආහාර ගන්න එක දස වදයක් කියලත් හිතෙනවා. ඒ උනත් පිරිසක් ඉදිරියේ අපිට ගෙදරදී වගේ කොත ගහලා බත් පිඟානක් බෙදාගෙන සවල් ගහලා, අන්තිමට ඇඟිලිත් ලෙවකන්න බෑනේ. ඒ නිසා මේ වගේ ආචාර ධර්ම ගැන හිතලා හැසිරෙන්න වෙනවා.

        ඒ වගේම අපිට අපේ ජීවිතවල ඇද කුද ඇර ගන්න මද්දු ආත්තලාත් ඕනෑ.