දුක හිතෙන ආරංචියක් දැනගන්න ලැබුනා මේ ලඟදි. මම දෙපාර්තමේන්තුවට ආපු මුල් දවස්වල මට ඉතාම සහෝදරත්වයෙන් ගුරුහරුකම් දීපු ආරි අය්යා අසනීපයෙන් රෝද පුටුවකට සීමා වෙලා ඉන්නවලු.
ආරි අය්යා එතකොට දෙපාර්තමේන්තුවෙ සීනියර් රේන්ජර් කෙනෙක්. හම්බන්තොට ඉපදුනු නිසා මැලේ භාෂාවත්, උඩරට පැත්තෙ පදිංචිවෙලා හිටිය නිසා දෙමල භාෂාවත්, සිංහලට අමතරව වතුර වගේ දැනගෙන හිටියා. එයාගෙ ඉංග්රීසි දැනුම ගැන නම් එයාම විස්තර කරන්නෙ 'මල්ලි සුද්දෙක් එක්ක කතාකරනකොට විනාඩි පහකින් දන්න ඉංග්රීසි ටික ඉවර වෙනවා. ඊට පස්සෙ අතින් පයින් තමයි ගේම දෙන්නෙ' කියලා.
කලුපාට, හැඩිදැඩි පෙනුමක් තිබුනු ආරි අය්යා දැක්ක ගමන් හිතෙන්නෙ ත්රාඩ පොරක් කියලා. ඒ උනාට අපිට බොහොම ලෙන්ගතුව සැලකුවා. නිතර ඇඟට හිරවෙච්ච ඩෙනිමක් ඇඳලා ඉන්න ආරි අය්යා හොඳ හැන්ඩියා. කාන්තාවො ගැනත් ලොකු උනන්දුවක් තිබුනා. 'ධීවර ලඳ', 'මැටි පොලව' වගෙ තවත් කතා කීපයක් ආරි අය්ය ගැන ලියන්න පුලුවන් උනත් හදිසියෙවත් පොඩි එකෙකුගෙ ඇහැ ගැහුනොත් හොඳ නැති නිසා ලියන්නෙ නෑ. ආරි අය්යගෙ පපුවෙ 'SUMI' කියලා සුමිත්රා අක්කගෙ (එයාගෙ වයිෆ්) නමේ කොටසක් පච්ච කොටලා තිබුනා. ආශ්රය කරපු සේරම ගෑණුංගෙ නම් පච්ච කොටන්න ගියොත් ඇඟ ඉඩ මදි නිසා කසාද ගෑනිගෙ නම විතරක් කොටා ගත්තා කියලා තමයි ආරි අය්ය කියන්නෙ.
ඉතිං අපි තාම අද පෝස්ට් එකේ මාතෘකාවට ආවෙ නෑනෙ. මේකයි කතාව.
දවසක් අපි අපේ බොසා, චන්ද්රා ජයවර්ධන මහත්තයාත් එක්ක රාජකාරි උවමනාවකට ආරි අය්යගෙ නිලනිවාසයට ගියා. රාජකාරිය අවසන් වෙලා ආපහු එන්න හදනකොට තමයි බොසා බිත්තියෙ එල්ලලා තිබුනු, මලකඩ කාපු දම්වැලක දෙපැත්තෙ ලී කෑලි දෙකක් එල්ලලා හදාපු මොකද්ද එකක් දැක්කෙ. දැකපු ගමං බොසා නැවතිලා 'මොකද්ද ඕයි මේ ...!' කියලා ඇහුවා.
ආරි අය්යා බිත්තියෙ එල්ලලා තිබුනු ගැජට් එක බොහොම ගෞරවයෙන් අතට අරගෙන බොසාට නංචාකුවක් කියන්නෙ මොකද්ද කියලා සම්පූර්ණ ඉතිහාසෙත් එක්කම කියලා දුන්නා. විස්තරේ අහගෙන හිටපු ලොක්කට වැඩේ අල්ලලා ගියා. 'ඉතිං ඕයි ඕකෙං සෙල්ලමක් දාල පෙන්නනවකො ..' බොසාත් කිව්වා.
'එන්නකො සර් එලියට ..' කියල ආරි අය්යත් අපි කට්ටියම නිල නිවාසෙ මිදුලෙ මයිල ගහ යටට එක්ක ගියා. අපි දැං සේරම වටවෙලා බලාගෙන ඉන්නවා පොර මොකද්ද කරන්න යන්නෙ කියලා. ඉස්සෙල්ලාම අරි අය්ය නංචාකුවෙ ලී කෑලි දෙක අත් දෙකෙන් අල්ලගෙන, දණහිසක් නවලා කකුලක් ඉස්සරහට තියලා, තත්පර කීපයක් ඇස් දෙක අඩවන් කරලා ඒක දිහා බලාගෙන හිටියා. හරියට බෲස් ලී ගේමක් දෙන්න සෙට් වෙනවා වගේ. ඊට පස්සෙ එක පාරටම නන්චාකුවෙ ලී කෑලි දෙක අතින් අතට මාරු කරන ගමන්, එහාට මෙහාට හැරි හැරි, හතර වටේට කරකවන්න පටන් ගත්තා. හරියට පෙරහැරවල්වල ගිනිබෝල කරකවනවා වගේ.
ලොක්කත් එක්ක අපි දැන් ඇස් දෙක උඩතියාගෙන බලාගෙන ඉන්නවා ආරි අය්යගෙ කුංෆු සංදර්ශණය දිහා. නන්චාකුවෙ කරකැවිල්ලෙ වේගය ටිකෙන් ටික වැඩි වෙලා දැන් ලී කෑලි දෙක නොපෙනෙන ගානට ඇවිල්ලා. මලකඩ කාපු යකඩ දම්වැලේ 'කරස් බරස්' ගාන සද්දෙ විතරයි දැන් ඇහෙන්නෙ.
අපිත් ඉතින් මයිල් ඉස්මයිල් වෙලා බලාගෙන ඉන්න අතරෙ එක පාරටම 'ටොං' ගාලා සද්දයක් ඇවිල්ලා ටිකෙන් ටික නන්චාකුවෙ වේගය අඩුවලා ගිහින් නතර උනා. ආරි අය්යගෙ මූණත් එකපාරටම කක්ක බරක් හැදිලා වගෙ ඇඹරිලා ගියා. එක අතකුත් හිස් මුදුණ පැත්තට ගිහින් නතර උනා.
කිට්ටු වෙලා බලනකොට ආරි අය්යගෙ ඔලුවෙ හඳ පායගෙන එන හරියෙ දෙහි ගෙඩියක් විතර ගැටයක් මතු වෙලා. නංචාකුවෙ එක ලී කෑල්ලක් පිටි පස්සෙන් කැරකිලා ඇවිත් පොරගෙම ඔලුවෙ වැදිලා.
'ඉතින් ඕයි ඕක තියෙන්න අනුන්ට ගහන්න නෙවෙයිද ...?' ඒ අස්සෙ ලොක්කත් අහපි.
අසරණ ආරි අය්යා අඤ්ඤ කොරොස් වෙලා බලාගෙන ඉන්නවා. 'තමුසේ උණු අලු පොට්ටනියක් හදවාගෙන ඕක ටිකක් තවා ගන්නවා ...' කියාපු ලොක්කා අපිවත් වාහනේට පටවා ගෙන පිටත් උනා.
ඊට පස්සෙත් අපි ආරි අය්යගෙ නිල නිවාසෙට නිතර ආවා ගියා. ඒත් නංචාකුව පේන්න තිබුනෙ නෑ. ඒක කෝ කියලා අපි ඇහැව්වෙත් නෑ. ඇහුවා නං ඉතිං 'තොගෙ අම්මට..' කියලා හොඳම එකෙන් උත්තර ලැබෙනවා.
කොහොම උනත් ආරි අය්යා පස්සෙ කාලෙකදි දෙපාර්තමේන්තුවෙ උසස් තනතුරු කීපයක් දරලා දැනට අවුරුදු හත අටකට ඉස්සර පැන්ෂන් ගියා. ආරි අය්යට ඉක්මන් සුවය ලැබේවා කියලා අපි ප්රාර්ථනා කරමු. (අසනීප උනේ ආයෙත් නංචාකුව ප්රැක්ටිස් කරන්න ගිහිං ද කියලා මගෙන් අහන්න එපා කොල්ලනේ. මම ඒක දන්නෙ නෑ).