29. මදුරාසියේ කිඹුල්ලු සහ නයි පොළොංගු

ගියපාර පෝස්ට් එකේ කියවුනා වගේ බිලිගිරි රංගාවෙ ඉඳලා මයිසෝරය හරහා ආපහු බැංගලොරයට ඇවිත්, කෝච්චියෙන් මදුරාසියට (චෙන්නායි) එනකොට පාන්දර වෙලා. නවතින්න ලෑස්ති කරලා තිබුනු හෝටලෙන් වෑන් කීපයක් දුම්රියපොලටම එවලා තිබුනු නිසා කරදරයක් නැතිව හෝටලේට ආවා. 

එදා දවස විවේක දිනයක් හැටියට වැඩසටහනේ දක්වලා තිබුනත් කස්ටිය කාමරවලට බෑග්මලු ටික දාපු ගමන්ම වීදි සංචාරය ඇරඹුවා. මීට පෙරත් දෙතුන් වරක් ,මදුරාසියට ඇවිත් දැක පුරුද්ද තිබුනු මට නගරයේ ඇවිදගෙන යනකොට හැමතැනකම වගේ බැංගලොරයෙදි වගේම දකින්න ලැබුනේ අලුතින් සිදුවන නගර සංවර්ධනයේ සලකුණු. දැවැන්ත කුළුණු මත ඉදිවෙන අහස් පාලම්, මෙට්‍රෝ දුම්රිය මං  වගේ ම මාර්ග අතර හරිත උද්‍යානත් ඉදිවෙලා තිබුනා. උද්‍යානවල තිබුණු ජොගිං ට්‍රැක්වල මැන්ටල් ජෝඩු හති දදා, අතපය විසිකරකර ඇවිද්දා, ලංකාවෙ වගේම. දැක්කහම දුකත් හිතෙනවා.

එදා දවස කඩවල් පීරලා අඹුදරුවන්ට රෙදිපිළි, තෑගි බෝග අරගෙන ඊලඟ දවසෙ තමයි කස්ටිය මදුරාසියේ කිඹුල් බැංකුව (Madras Crocodile Bank ) බලන්න ගියේ. කටට පහසුවට, කෙටියෙන් එහෙම කිව්වට ඒකේ නිල නාමය මදුරාසි කිඹුල් බැංකු භාරය සහ උරගවිද්‍යාව සඳහා මධ්‍යස්ථානය (Madras Crocodile Bank Trust and Centre for Herpetology).

මදුරාසියේ සිට කිලෝමීටර හතලිහක් විතර දකුණෙන්, අක්කර අටක විතර භූමියක පිහි‍ටුවලා තියෙන කිඹුල් බැංකුව 1976 දි ආරම්භ කරලා තියෙන්නෙ ඉන්දියාවෙ සම්මානනීය උරග සංරක්ෂණවේදියෙක්වන රොමියුලස් විටේකර් (රොම්) එයාගෙ බාරියාව සායි ත් එක්ක එකතුවෙලා. ඒ වෙනකොට වඳවීමේ තර්ජනයට උපරිමයෙන් මූණපාලා තිබුනු  ඉන්දියානු කිඹුල් විශේෂ තුනට අයත් සත්තු බෝ කරලා ආපහු ස්වාභාවික පරිසරයට මුදා හැරීම තමයි කිඹුල් බැංකුවේ ආරම්භක අරමුණ වෙලා තියෙන්නේ. මේ වෙනකොට ස්වාභාවික පරිසරවල ඇතිවෙලා තියෙන අහිතකර තත්වයන් නිසා දැන් කිඹුල්ලු නිදහස් කිරීම නතර වෙලා තිබුනත් උරගයින්ගෙ සංරක්ෂණයට අදාලවෙන පර්යේෂණ කටයුතු බොහොමයක් එතන කෙරෙනවා. අන්දමන් දූපත්වල හා බටහිර ඝාට් කඳුවැටියේ අගුම්බේවලත් ඊට අනුබද්ධ ක්ෂේත්‍ර පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථාන පිහිටලා තියෙනවා. ඒ වගේම සත්වොද්‍යානවලට අවශ්‍ය සතුන් සැපයීමත් කෙරෙනවා. කිඹුල් බැංකුවෙ කෙරෙන සියලු දේ සංචාරකයන් සඳහා විවෘතයි.

බැංකුවෙ තැන්පත් කරලා ඉන්න කිඹුල්ලු

අපි කිඹුල් බැංකුවට යනකොටම ඒකෙ අධ්‍යක්ෂ ඕස්ට්‍රේලියානු ජාතික කොලින් ස්ටීවන්සන් සහ සංරක්ෂණ හා පර්යේෂණ කටයුතු භාර අධ්‍යක්ෂ රවි චෙල්වම් අපිව බොහොම සාදරයෙන් පිළි අරගෙන බැංකුවෙ තැන්පත් කරලා තුබුනු කිඹුල්ලු බලන්න එක්ක ගියා. රවි ලංකාවටත් කිහිප වරක්ම ආපු, හුරු පුරුදු කෙනෙක්.

 ලෝකෙ ඉන්න කිඹුල් විශේෂ 23 න් 18 ක්ම එහි ඉන්න බවත්, ලොව වැඩිම කිඹුල් එකතුව බවත් කොලින්ගෙන් කියවුනා. ඉබ්බන්, කැස්බෑවන් ඇතුළු අනෙක් උරග සත්තුත් එක්ක ඉන්න මුලු සතුන් සංඛ්‍යාව 2500 ක් විතර. වටේට තාප්ප ඉදිකරපු විශාල ‍රැඳවුම් පොකුණුවල කිඹුල්ලු වැඩි දෙනෙක් ඉවුරට වෙලා කටත් ඇරගෙන අව්ව තපිමින් තමයි හිටියේ. එහෙම කටවල් ඇරගෙන ඉන්නේ උන්ගේ ශරීර උෂ්ණත්වය යාමනය (පාලනය) කරගන්නලු.

ඉන්දියානු ගැරියල් කිඹුලා

අපේ රටෙත් ඉන්න හැල කිඹුලා (Marsh Crocodile) සහ ගැටකිඹුලට (Estuarine Crocodile) අමතරව ගැරියල් (Garial) කියලා මාලු මතම යැපෙන කිඹුල් විශේෂයක්  ඉන්දියාවෙ ඉන්නවා. හොම්බ හීනි, දිග නිසාත්, පිරිමි සතාගෙ උඩ හනුවේ නාස් ගැටේ නිසාත් ඌ පහසුවෙන්ම හඳුන ගන්න පුලුවන්. ගංගා නදිය හා ඒ ආශ්‍රිත ගංගාවල විසිරිලා ඉන්න ගැරියල්, ස්වාභාවික වාසස්ථාන අහිමි වීම නිසා මේ වෙනකොට අතිශයින්ම තර්ජනයට ලක් වූ සතෙක් විදියට සැලකෙනවා.

වෛද්‍ය ගෞරි, කොලින්, සහායකයෙක් සහ හොම්බෙන් බාගයක් අහිමි කරගත් ගැරියලා

සත්තුන්ගෙ සුබසාධනය පිළිබඳ වගකීම දරන්නේ පශු වෛද්‍යවරියක් වන ගෞරි. ඇය ගෝල බාලයොත් එක්ක ගැරියල් කිඹුලන්ට මාලු කන්න දෙනවා අපිට දකින්න ලැබුනා. එක ගැරියලෙකුගෙ උඩ හනුවෙන් බාගයක් විතරයි තිබුනේ. අනිත් එවුන් එක්ක වෙච්ච රණ්ඩුවකදී හොම්බෙන් බාගයක් කැඩිලා වෙන් වෙලා.  මාලු රිටක අමුණලා තමයි උගෙ කටට එබුවේ. ගෞරි සමහර කිඹුලන්ට කෑම කන්න කතා කළේ උන්ට දාලා තියෙන නමින්මයි. තමන් වෙත විසි කරන මාලු කලබලයක් නැතිව කාලා ආපහු වතුරට යන කිඹුලන්ට 'ගුඩ් බෝයි ... ගුඩ් ගර්ල් .. ' කියලා ප්‍රශංසා කරන්න ඇය අමතක කලේ නෑ. ඒ වගේ විධානයන්ට හා කට හඬට සත්තු පුරුදු කර ගැනීම උන්ව පාලනය කරගන්න පහසුවක් කියලා තමයි ඇය කිව්වෙ.

නයි මුට්ටි

 කිඹුලන් සංරක්ෂණයට අමතරව නයි පොළොංගු සංරක්ෂණය සඳහාත් විශාල වැඩ කොටසක් එතන කෙරෙනවා. ඒ කටයුතුවලට 'ඉරුලා' (Irula ) ගෝත්‍රික ජනයා ගෙ සහභාගිත්වය ලැබෙනවා. ඔවුන් 1972 ඉන්දියාවෙ වනජීවී සංරක්ෂණ පනත නීතිගත වෙන්න ඉස්සර නයි පොළොංගු අල්ලලා විකුණලා ජීවත්වුනු දකුණු ඉන්දියානු ද්‍රවිඪ ගෝත්‍රික පිරිසක්. සත්ව සම් වෙළඳපොළේ නයි පොළොංගුන්ගෙ සමට ලොකු ඉල්ලුමක් තියෙනවා. ඉන්දියාවෙ සර්පයින් නීතියෙන් ආරක්ෂිත උනාට පස්සෙ ඉරුලාවන් අනාථ උනාලු. 1978 දි මදුරාසි කිඹුල් බැංකුවෙ රොම් විටේකර් ඒකට විසඳුමක් හැටියට ඉරුලාවන් එකතු කරලා සමුපකාර සමිතියක් හදලා සර්ප විෂ එකතු කරලා විකුණන ව්‍යාපාරයක් ආරම්භ කළාලු.

විෂ දළ

එකතු කරගත් විෂ

ඉරුලාවන් සර්ප විෂ එකතුකරන විදිය අපිටත් දකින්න ලැබුනා. ඉරුලාවෙකුට මුට්ටියක දාලා හිටපු පත තිත් පොළ‍ඟෙක් එලියට අරගෙන උගෙ බෙල්ලෙන් අල්ලලා පුංචි වීදුරු භාජනයකට විෂ එකතු කරගන්න ගතවුනේ විනාඩි කීපයක් විතරයි. ප්‍රතිවිෂ නිෂ්පාදනය කරන ඉන්දියානු ආයතනවලින් ඒ විෂවලට  ලොකු ඉල්ලුමක් තියෙන බව කියැවුනා. සමිතියෙ සාමාජික ඉරුලාවන් කැලෙන් අල්ලගන්න සර්පයින් මුට්ටිවල දාලා තියාගෙන සතියකට එකපාර ගානෙ හතර වරක් විෂ එකතු කරලා, වන සංරක්ෂන නිලධාරීන්ගෙ අධීක්ෂණය යටතෙ ආපහු රක්ෂිත කැලෑවලටම මුදා හරිනවලු. ගෝත්‍රික ජනතාවකගෙ සාම්ප්‍රදායික දැනුම නීත්‍යානුකූල ව්‍යාපාරයකට යොදාගෙන තියෙන හැටි අපූරුයි කියලා මට හිතුනා.

ඊට අමතරව ඉබ්බො කැස්බෑවො විශේෂ රාශියකුත් දකින්න ලැබුනා. සේෂෙල්ස් දූපත්වල ජීවත් වෙන අල්ඩබ්‍රා යෝධ ඉබි තඩියො කීප දෙනෙකුත් හිටියා. (Aldabra Giant Tortoise) ගලපගෝස් යෝධ ඉබ්බන්ට විතරක් දෙවෙනි වෙන උගෙ ක‍ටුව මීටර 1.2 ක් විතර වෙනවා. බර කිලොග්‍රාම් 225 ක්ලු.

යෝධ ඉබ්බො දිහා බල බල ඉන්නකොට අපට ඒ කිට්‍ටුව තියෙන පුංචි ඉබි ‍රැඳවුමක පඳුරක් අස්සෙන් 'ටොක් .. ටොක් .. ' කියලා සද්දයක් ඇහුනා. බලනකොට ඉබි මල්ලි කෙනෙක් නංගියෙක්ව තල්ලු කරගෙන පඳුර අස්සට රිංගනවා. අපි ඉතින් ඒවට ගල් ගහන්න ගියේ නෑ. පින්තූරයක් අරගෙන මාරු උනා. ඉබි මල්ලිගෙ පිටේ තියෙන බොත්තම උගෙ ඇඟේ උෂ්ණත්වය මනින්න සවි කරපු උපකරණයක් කියලා දැනගන්න ලැබුනා. ඒ වෙලාවෙ නම් උෂ්ණත්වය උපරිම වෙලා තියෙන්න ඇති.

ඉතින් මදුරාසි කිඹුල් බැංකුවෙ පැය කිහිපයක හොඳ අධ්‍යයනයකට පස්සෙ අපේ දින දහයක ඉන්දියානු සංචාරයෙ අවසානයටත් ලඟාවුනා. මදුරාසි කිඹුල් බැංකුව කියන්නෙ රොමියුලස් විටෙකර් කියන තනි මිනිහෙකුගෙ හිතේ පැලවුනු අදහසක්. අද ඒක වසරකට මිලියන බාගයක් මිනිස්සු ගිහිල්ලා උරගයින් ගැන, සංරක්ෂණය ගැන කරුණු දැන ගන්න තැනක් බවට පත් වෙලා. ඒ වගේම උරග සංරක්ෂණය සඳහා අවශ්‍ය පර්යේෂණාත්මක තොරතුරු ලබාදෙන තැනක් බවට පත් වෙලා. ඒ ගැන හිතන කොට මට මේ ළඟදි අහන්න ලැබුනු එක කියමනක් මතක්වුනා. 'වෙනසක් කිරීමට ඔබ පුංචි වැඩි යැයි ඔබට සිතේ නම්, මදුරුවෙක් සමග නිදා ගන්න උත්සාහ කර බලන්න ...' මගේ මතකය නිවැරදිනම් ඒක කියලා තියෙන්නේ දලයි ලාමාතුමා.